gözünə kölgə çökmək

Kölgə — işığın şəffaf olmayan bir obyekt tərəfindən qarşısının kəsilməsi ilə işıqlı bir yerdə meydana gələn qaranlıq sahədir. İşıq mənbəyindən çıxan işıq bir cismə dəydikdə, cisimin işıqlandırılmış üzünün əksi tərəfində formalaşan qaranlıq hissəyə kölgə deyilir. Bir nöqtəvi işıq mənbəyindən çıxan şüalar düz xətti bir yol izləyirlər. Mənbədən gələn bəzi şüalar qarşısında yerləşdirilən qeyri-şəffaf bir cismin arxasına keçə bilər, bəzi şüalar isə keçə bilmir. İşıq mənbəyindən çıxan heç bir işığın çata bilmədiyi cismin arxasındakı hissəyə tam kölgə deyilir. Bəzi şüaların çata bildiyi və bəzilərinin çata bilmədiyi hissədə meydana gələn qaranlığa isə yarı kölgə deyilir. Cismin kölgəsi obyektdən uzaqlaşdıqca böyüyür, yaxınlaşdıqca kiçilir. Belə hadisələrə insanlar kölgə deyir. Ən böyük kölgələr səhərlər və axşam qaranlıq düşməzdən əvvəl yaranır. Eyni zamanda, günəş saatı kölgə ilə göstərilən rəqəmə görə vaxtı göstərir.

Kölgə balığı (lat. Thymallus) ― Qızılbalıqlar fasiləsindən bir cins balıqlardır. Cinsi cəhətdən yetkin erkəklərdə dorsal üzgəcin arxa hissəsi, qatlandıqda yağ üzgəcinə, bəzən də kaudal üzgəclərin ölçüsünə çatır.

Kölgə — işığın şəffaf olmayan bir obyekt tərəfindən qarşısının kəsilməsi ilə işıqlı bir yerdə meydana gələn qaranlıq sahə. Kölgə (film, 2018) — rejissoru Zhang Yimou olan Çinin wuxia filmi.

Gözünə gün düşür — E.Hüseynbəyli tərəfindən 2010-cu ildə yazılmış hekayə. İlk dəfə fevralın 27-də «525-ci qəzet» də çap edilib. Hekayə çıxan kimi onun barəsində ir neçə məqalə yazılıb. Professorlar Nizami Tağısoy və Nusret Hesretlininın məqalələri qəzetin mart-aprel saylarında nəşr olunub. Bir az sonra akademik Tofiq Hacıyev həmin hekayəyə geniş məqalə həsr edib. Hekayə rus dilinə çevrilib və 2010-cu ilin iyununda Moskvada nəşr olunan «Drujba narodov» jurnalında çap olunub və jurnalın saytında yerləşdirilib. Bir çox rusdilli saytlarda və Rusiyanın bəzi kitabxanalarında bu hekayənin süjeti və ideyası barədə də məlumat nəşr olunub. Həmin ilin iyunun 7-də «Azadlıq» radiosunun «Oxu zalı» da hekayəni sayta qoyub. «Literaturnı Azərbayjan» jurnalı hekayəni 2010-cu il avqust sayında yerləşdirib. 2011-ci ilin fevralında hekayə əsasında Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən «Yol» qısametrajlı bədii film çəkilib və həmin ilin martında Almaniyanın «Oberhauzen» festivalına göndərilib və proqramdankənar nümayiş olunub.

Kölgə bank sistemi ənənəvi kommersiya banklarına bənzər, lakin normal bank qaydalarına uyğun olmayan xidmətlər göstərən Bank olmayan kredit təşkilatı üçün nəzərdə tutulmuş termindir. BOKT-lara misal olaraq sığorta firmaları, lombardlar, kassir çekləri, çeklərin nağdlaşdırılması yerləri, maaş günlərinin verilməsi, valyuta birjaları və mikrokredit təşkilatları daxildir. “Kölgə bankçılıq” ifadəsi bəziləri tərəfindən alçaldıcı hesab edilir və alternativ olaraq “bazar əsaslı maliyyə” termini təklif edilmişdir. Kölgə bankçılıq ənənəvi depozitar bankçılığı ilə rəqabət aparmaq üçün əhəmiyyətini artırdı və 2007-2008-ci illərin subprime ipoteka böhranında və ondan sonra baş verən qlobal tənəzzülün amili oldu.

"Pəncərədə görünən kölgə" - Elxan Elatlı tərəfindən yazılmış detektiv roman. «Pəncərədə görünən kölgə» sevilən yazıçı Elxan Elatlının detektiv janrında yazdığı dörd hekayə və iki povestdən sonra ilk romanıdır. Bu maraqlı və təsirli əsərdən başlayaraq, müəllif dünya detektivində heç kəsə bənzəməyən özü­nəməxsus üslubunu yaratmışdır. Romanda Azər­baycanın bir kənd rayonunda baş vermiş müəmmalı cinayətlərin sirrinin açılmasından söhbət getsə də, burada anaya və övlada mə­həbbətin, halallığın, mənəvi təmizliyin təbliği də xüsusi yer tutur. Bu baxımdan roman ye­niyetmə və gənclərin tərbiyəsində müsbət rol oynamağa qadirdir. "Alinino".

Sibir kölgə balığı (lat. Thymallus arcticus) ― Qızılbalıqlar fasiləsinə, kölgə balıqları cinsinə aid olan, Nearktik və Palearktik ekozonlarında yaşamış şirinsu balığı növü. Boyu 76 sm-ə, ağırlığı isə 3,8 kiloqrama qədər ola bilir. Geniş və böyük kütək üzgəciylə diqqət çəkir. Tilov balıqçılığında populyardır.

Yapon kölgə teatrı - Yaponların müasir teatr leksikonunda kage-sibay adlandırılan teatr. Yaponların müasir teatr leksikonunda kage-sibay adlanırılır. Kage kölgə, sibay teatr deməkdir. Yaponiyanın bu teatrı az tədqiq olunduğundan dünya xalqları arasında No və Kabuki teatrları kimi tanınmır. Rus dilli ədəbiyyatda bu mövzuda yeganə məqalə 1936-cı ildə yazılmış, sonradan isə kitabın ayrıca bir fəsli kimi dərc etdirilmişdir. Lakin uzun müddət Yaponiyada kölgə teatrı adı altında tamam ayrı təzahürlər anlaşılmışdır. Məsələn: Yapon kölgə teatrının nə vaxt yarandığını söyləmək çətindir. Bu haqda ilkin məlumatlar XVII əsrə təsadüf edir. Yaponların Kiyusoran ensiklopediyasında kage-ningyö, yəni “kölgə kuklalar” barəsindəki qeydlər bu tarixin təqribən 1661-1680-cı illərdən başlandığını bildirir. Kölgə teatrının ən erkən forması haqqında 1850-ci ildə dərc edilmiş Bukonempyo adlı xronoloji məlumatlar kitabında danışılır.

Kölgə (Çincə: 影) 2018-ci ildə rejissoru Çjan İmou olan Çinin wuxia filmidir. Film, 75-ci Venesiya Beynəlxalq Film Festivalında, 2018-ci il Toronto Beynəlxalq Film Festivalında və 2018-ci il BFI London Film Festivalında nümayiş etdirilmişdir. 2019-cu ildə Avstraliya, Kanada, İrlandiya, Yeni Zelandiya, Böyük Britaniya və ABŞ-da buraxılmışdır. Filmdəki hadisələr Üç çarlıq dövründə baş verir. Filmin süjet xətti Kölgənin, yəni hakim elitanı mühafizə etmək üçün xüsusi təlim keçmiş olan ikili həyat yaşayan bir şəxsin ətrafında cərəyan edir.

Kölgə Ovçuları (ing. Shadowhunters) — Ed Dekter tərəfindən Kasandra Kleirin populyar Ölüm Alətləri romanlar seriası əsasında yaradılmış Amerikan fövqəltəbii dram teleserialıdır. Şimali Amerikada 12 yanvar 2016-cı ildə Freeform kanalında premyerası baş tutmuşdur. Serialın çəkilişləri Kanadanın Ontario ştatının Toronto şəhərində baş tutmuşdur və hadisələr Kleri Freyin (Katerina Maknamara) on səkkizinci ad günündə iblisləri öldürən "Kölgə Ovçuları"-nın nəslindən olan yarı insan və yarı mələk olduğunu olması ətrafında cərəyan edir. Romanlar seriasının birinci adapdasiyası olan Ölüm Alətləri: Sümüklər Şəhəri filminin istehsalçı şirkəti olan Constantin Film bu serialında prodüseri olmuşdur. Serial birinci mövsümündə tənqidçilərdən qarışıq rəylər almışdır. Mövsümün birinci seriası kanalda son iki il ərzində ən çox tamaşaçı toplaya bilmişdir. Bununla yanaşı serial bir GLAAD Mükafatı və iki Yeniyetmə Seçimi Mükafatı kimi bir sıra mükafatlara layiq görülmüşdür. Serialın ikinci 20 seriadan ibarət olan mövsümü 2 yanvar 2017-ci ildə yayımlandı. 2016-cı ilin avqustunda serialın yaradıcısı Ed Dekter yaradıcılıq fərqlərinə görə serialı tərk etdi.

"Pəncərədə görünən kölgə" - Elxan Elatlı tərəfindən yazılmış detektiv roman. «Pəncərədə görünən kölgə» sevilən yazıçı Elxan Elatlının detektiv janrında yazdığı dörd hekayə və iki povestdən sonra ilk romanıdır. Bu maraqlı və təsirli əsərdən başlayaraq, müəllif dünya detektivində heç kəsə bənzəməyən özü­nəməxsus üslubunu yaratmışdır. Romanda Azər­baycanın bir kənd rayonunda baş vermiş müəmmalı cinayətlərin sirrinin açılmasından söhbət getsə də, burada anaya və övlada mə­həbbətin, halallığın, mənəvi təmizliyin təbliği də xüsusi yer tutur. Bu baxımdan roman ye­niyetmə və gənclərin tərbiyəsində müsbət rol oynamağa qadirdir. "Alinino".

Tüstü və kölgə (ing. Smoke and Shadow); tam adı Avatar: Aanq haqqında əfsanə — Tüstü və kölgə (ing. Avatar: The Last Airbender – Smoke and Shadow) — Maykl Dante DiMartino və Brayan Konietzkonun Avatar: Aanq haqqında əfsanə cizgi serialın əsasında Cin Lün Yanq tərəfindən yazılmış və Gurihiru tərəfincən çizilmiş, 2015 və 2016-cı illərin arasında çıxmış üç hissədən ibarət olan komiks. Məzmunu Yarıq komiksindən sonra baş verir.